Samen werken aan veilige en goede zorg

Voorkomen (seksueel) misbruik en mishandeling

In 2020 hebben we een start gemaakt het onderwerp ‘seksueel misbruik en mishandeling’ op de kaart te zetten. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat veel van onze cliënten in hun leven in aanraking komt met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Vaker dan anderen binnen onze maatschappij. Dit hangt samen met een stapeling van risicofactoren, waarbij het hebben van een verstandelijke beperking slechts een beperkte rol blijkt te spelen. Het grote risico komt voornamelijk omdat mensen met een verstandelijke beperking afhankelijk zijn en blijven van de personen om hen heen. Juist die afhankelijkheid maakt mensen kwetsbaar voor misbruik.
De manier waarop wij onze zorg vormgeven, brengt dus risicofactoren met zich mee, waardoor wij zelf een grote rol hebben als het gaat om het waarborgen van de veiligheid van onze cliënten en medewerkers.

Als onderdeel hiervan is er een projectgroep opgericht, bestaande uit twee gedragsdeskundigen en twee managers zorg, met als taak het huidige beleid en protocollen rondom misbruik en mishandeling te evalueren, te reviseren en om te zetten in praktisch handelen. Tevens werkt de projectgroep aan het opzetten van scholing van de medewerkers binnen de Passerel. Zodoende richten wij als Passerel ons op primaire en secundaire preventie. Primair door de omgeving zo veilig mogelijk te maken, secundair door te weten hoe te handelen bij vermoedens van misbruik.

Het team gedragsdeskundigen is eind 2020 gestart met de 3-daagse training ‘taxatiegesprekken bij vermoedens van seksueel misbruik’, met als doel te leren op methodische wijze meer informatie boven tafel te krijgen bij cliënten die mogelijk met misbruik of mishandeling te maken hebben gehad. Ook de managers zorg en de bestuurder zijn in november 2020 een dagdeel meegenomen in het belang oog te hebben voor dit onderwerp.

Meerzorg

Voor de meeste cliënten is de reguliere zorg voldoende om zich optimaal te ontwikkelen. Een aantal cliënten heeft (tijdelijk) extra ondersteuning nodig. Dan biedt individuele- of GroepsMeerzorg uitkomst. Zo kunnen we een cliënt bijvoorbeeld helpen binnen de groep te functioneren. Dit vraagt soms meer individuele momenten met een cliënt om te (leren) reguleren of tijd voor de begeleider om signalen te leren (her)kennen die duiden op spanningsopbouw. Het kan ook gaan om meer tijd bij de verzorgingsmomenten, zodat er vertrouwen ontstaat en de cliënt meer regie en invloed kan uitoefenen op zijn eigen leven. In 2020 is individuele- en/of groepsMeerzorg aangevraagd en toegekend aan De Nieuwe Loine, de Baskuul, EIGEN, Geode A, Geode B, Sint Maartensweg en de Zonnesteen.
Intensieve individuele begeleiding proberen wij zo kort mogelijk aan te bieden om zo snel mogelijk naar reguliere ondersteuning (terug) te gaan. Dit omdat intensieve individuele begeleiding kwetsbaar is; het is een inbreuk op de privacy van de cliënt en het maakt hem of haar afhankelijk. Daarom bieden we de intensieve individuele begeleiding zo kort mogelijk aan. Het afbouwen van Meerzorg doen we in overleg met collega’s van andere locaties en met behulp van externen. Onder andere vanuit de terugkerende ontwikkelgesprekken met het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).

In 2020 is het MeerZorg Expertise Team (MET) opgericht. Het MET houdt zich bezig met de lopende- en nieuwe Meerzorg aanvragen, heeft het contact met Zorgkantoren en het CCE en ondersteunt medewerkers bij vragen rondom Meerzorg

Onvrijwillige zorg

Op 1 januari 2020 ging de Wet Zorg en Dwang in. Het uitgangspunt van deze wet is dat onvrijwillige zorg zo kort mogelijk duurt en op de minst ingrijpende manier wordt toegepast. De insteek is dwang voorkomen door passende hulp te bieden. De wet sluit aan bij onze visie en opvatting: geen onvrijwillige zorg, tenzij.

Stappen die gezet zijn in 2020

We hebben de invoering van de WZD projectmatig aangepakt. We schreven een beleidsplan, implementatieplan, communicatieplan en maakten een checklist. Met de checklist gaan medewerkers na of er sprake is van verzet bij de handelingen in de zorg en of de cliënt met betrekking tot die handeling wilsonbekwaam is. Het stappenplan dat vanuit de WZD gevolgd wordt, is meegenomen in de cyclus van het nieuwe zorgplan. Hierdoor ondersteunt ONS medewerkers in het volgen van het stappenplan en het vastleggen, registreren en drie maandelijks evalueren van de onvrijwillige zorg.

In 2020 zijn alle medewerkers live of digitaal geschoold in WZD. Tevens is er een e-learning toegankelijk om kennis op te frissen of voor wie meer diepgang wil.
De meeste locaties hebben de checklisten gebruikt. Een paar locaties liepen vertraging op door het coronavirus. In 2021 maken we een inhaalslag met het invoeren van de maatregelen in ONS.

De screening op onvrijwillige zorg levert mooie gesprekken op tussen de cliënt (indien mogelijk), de wettelijk vertegenwoordiger(s), Persoonlijk Begeleider en de gedragskundige. In deze gesprekken wegen we de nadelen van maatregelen zorgvuldig af en bespreken we mogelijke alternatieven. Door de gesprekken over onvrijwillige zorg kijken we kritisch naar onze zorg. Hoe werken we samen met anderen? Valt er nog winst te behalen als het gaat om de vrijheid en eigen regie voor cliënten? Soms zijn afspraken uit het verleden niet langer nodig en blijken potentieel gevaarlijke situaties niet langer gevaarlijk.

Medicatieveiligheid

In 2019 hebben we veel aandacht gegeven aan de medicatiebeleid. Dit proces heeft een mooi vervolg gekregen in 2020. De Poster met de 7 spelregels over medicatie leidde binnen de teams tot gesprekken en directe verbeteringen. Deze bewustwording zorgde voor meer incidentmeldingen bij het geven van medicijnen. Het grootste deel van deze meldingen bestaat uit “het vergeten af te tekenen” wanneer de medicatie verstrekt is.

Ook in 2020 houden de teams van alle locaties aandacht voor medicatieveiligheid. Per team is er een teamtaakhouder medicatie, met specifieke aandacht voor het medicatieproces. De teamtaakhouder houdt dit onderwerp op de agenda en volgt het aantal fouten. Het team bespreekt vervolgens verbeteringen om het aantal incidenten terug te dringen.

Eind 2020 zijn we op vijf locaties gestart met de pilot om medicatie digitaal af te tekenen via een app. Het Los Huus, Geode beneden, de Sint Maartensweg/Brinklaan en Eigen wonen en dagbesteding doen mee aan de proef die vijf maanden duurt. Uit ieder team zijn twee medewerkers geschoold in het werken met de app. Zij hebben hun kennis overgedragen aan collega’s.

De voordelen van deze app:

Deze app geeft begeleiders een actueel overzicht van de aan te reiken medicatie.
Begeleiders krijgen een herinnering om medicatie te geven en af te tekenen.
De app vergroot de medicatieveiligheid.

Na de pilot evalueren we of:

De app bijdraagt aan de veiligheid van het medicatieproces.
De app het werk van begeleiders vergemakkelijkt.

Na de evaluatie besluiten we of we de app gaan gebruiken op alle locaties.